Nabycie usług ubezpieczeniowych a WHT
Sporne nierzadko kwestie poboru podatku u źródła z tytułu płatności za usługi ubezpieczeniowe od lat są przedmiotem dyskusji z organami podatkowymi. Punktem zwrotnym w tym zakresie są niedawne wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych, które wniosły zasadnicze zmiany we wspomnianej kwestii.
Sporna interpretacja – czy usługi ubezpieczeniowe kwalifikują się do gwarancji i poręczeń?
Posiłkując się artykułem 21 ustawy 1 pkt 2a ustawy o CIT, podatkiem u źródła obejmuje się przychody z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, usług prawnych, badania rynku, usług reklamowych, przetwarzania danych, zarządzania i kontroli, usług rekrutacji pracowników oraz pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze. Usługi ubezpieczeniowe de facto nie zostały wprost wskazane w wymienionych przepisach jako podlegające opodatkowaniu podatkiem u źródła. Powstało zatem wiele pytań i wątpliwości, czy są one świadczeniami o podobnym charakterze jak gwarancje oraz czy mogą zaliczać się do tej kategorii. Można interpretować usługi ubezpieczeniowe jako kwalifikujące się do gwarancji i poręczeń, które zostały wymienione w artykule 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT.
Dawniej organy podatkowe wskazywały na brak podobieństwa między usługami ubezpieczeń a usługami gwarancji oraz poręczeń. Przykładem tego jest interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 października 2015 roku. Stwierdza się w niej, że usługi ubezpieczeniowe nie podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w przepisach traktujących o podatku u źródła i ustawie o CIT. Stanowisko to uległo jednak zasadniczej zmianie jako konsekwencja późniejszych interpretacji, w których organy podatkowe zaczęły zupełnie zmieniać postrzeganie usług ubezpieczeniowych jako podlegających bezpośrednio opodatkowaniu podatkiem u źródła.
Sporna kwestia poboru podatku u źródła z tytułu płatności za usługi ubezpieczeniowe
W związku z niejasną sytuacją wielu przedsiębiorców zastanawia się, jak obecnie przedstawia się kwestia poboru podatku u źródła z tytułu płatności za usługi ubezpieczeniowe. Organy podatkowe zaczęły powoływać się na treść Kodeksu cywilnego, gdzie przez umowę ubezpieczenia rozumie się sytuację, gdy ubezpieczyciele mają w obowiązku, w zakresie prowadzenia swojej działalności, spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku. Oznacza to, że ubezpieczający zobowiązuje się do regularnego opłacania składki w zamian za posiadanie określonej ochrony.
Zdaniem organów podatkowych oznacza to, że usługa ubezpieczeniowa jest powiązana pod względem funkcjonalnym i celowościowym z usługą gwarancji, ponieważ ubezpieczyciel niejako poręcza, że w przypadku zaistnienia określonych sytuacji, przewidzianych w treści umowy ubezpieczenia oraz ogólnych warunków ubezpieczenia, spełni ustalone wcześniej świadczenie. Oznacza to, że nastąpi wypłata tego świadczenia. W tym zakresie interpretacyjnym można nadmienić, że świadczenie o podobnym charakterze może być zaliczane do usługi gwarancji.
Z taką wykładnią przepisów stanowczo nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 22 stycznia 2020 roku. Uznał, że usługi ubezpieczeniowe nie mogą być traktowane jako podobne do gwarancji.
Umowa ubezpieczenia to nie umowa gwarancji
W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 22 stycznia 2020 roku uznaje się, że zawieranie umów ubezpieczenia i umów gwarancji jest działaniem odbywającym się na innych zasadach oraz mającym zupełnie różne skutki. Przy umowie ubezpieczenia ubezpieczyciel pokrywa szkodę spowodowaną określonym zdarzeniem. Z kolei w ramach gwarancji ubezpieczeniowej ubezpieczyciel wypełnia jedynie to zobowiązanie, które polega na wypłacie ustalonej sumy pieniężnej wobec braku spełnienia określonego świadczenia przez dłużnika.
Warto nadmienić, że cechą charakterystyczną umowy ubezpieczenia jest wyraźne zobowiązanie się przez ubezpieczającego do przymusowego i terminowego opłacania składki, aby umowa ta miała rację bytu. To znacznie różni umowy ubezpieczenia od umów gwarancyjnych. Warto także wspomnieć, że umowa ubezpieczeniowa jest zawsze umową dwustronną, zawieraną na płaszczyźnie firma ubezpieczeniowa – beneficjent. Znacznie różni ją to od umowy gwarancyjnej, której beneficjentem może być także podmiot trzeci, niebędący stroną wymienionej umowy.
Niejasne przepisy związane z usługami ubezpieczeniowymi i kwestią poboru podatku u źródła rodzą wiele wątpliwości. Wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych mogą pomóc w zmianie obowiązujących do tej pory, nieco krzywdzących, przepisów traktujących umowy ubezpieczeniowe na równi z umowami gwarancyjnymi.
źródło: Bttp.pl – doradztwo podatkowe Warszawa
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19920210086/U/D19920086Lj.pdf
